Van rollator naar wandelschoenen, van angst naar vrijheid. Maya van Eckeveld (56) heroverde haar leven op astma met een onverwachte reis naar binnen.

Astma is een chronische aandoening die de luchtwegen vernauwt en ademhalen bemoeilijkt. Voor veel mensen is astma beheersbaar, maar soms neemt het de controle over je leven over. Dat overkwam Maya uit Hoevelaken. Een dubbele longontsteking gevold door een COVID-besmetting sloeg in als een bom. Het verergerde haar klachten zo erg dat ze afhankelijk werd van een rollator en een scootmobiel. De angst om te stikken beheerste haar dagen. “Ik voelde hoe ik de regie kwijtraakte en mezelf langzaam verloor.”

Wanneer de longarts haar doorverwijst naar Merem Medische Revalidatie voor specialistische longrevalidatie, grijpt ze die kans met beide handen aan. “Ik ging er volledig voor”, vertelt ze vastberaden. Dit is niet haar eerste kennismaking met Merem – ruim 33 jaar geleden revalideerde ze hier ook. Maar nu voelt de strijd zwaarder en persoonlijker. “Ik dacht dat ik zelf het beste wist wat goed voor me was. Maar bij Merem moest ik leren loslaten en vertrouwen op de kennis van anderen. Dat was moeilijk.”

Verzet als begin van verandering
De eerste weken bij Merem voelde Maya zich als een vis op het droge. “Ze namen mijn Prednison weg, waarop ik volledig vertrouwende. Dat maakte me opstandig.” Maya grinnikt: “Ik was een regelrechte puber. Koppig, boos zelfs.” Maar de therapeuten gaven niet op. Met zachte volharding en een vleugje humor dagen ze Maya uit. Tot dat ene kantelpunt in de oefenzaal. “‘Kom op, Maya. Laat die scootmobiel staan en probeer het lopend’, zei de fysiotherapeut. Ik wilde tegensputteren, maar iets in me besloot om het te proberen.” Vanaf dat moment gaat het beter.

De taal van handen en hart
Bij Merem kreeg Maya verschillende therapieën. Fysiotherapie brengt haar lichaam weer in beweging, de ergotherapie helpt om haar energie effectiever te verdelen. Maar het was de vaktherapie dat iets diep van binnen bij haar losmaakte. “Met mijn handen in de verf zette ik mijn gedachten tastbaar op papier. Zo kreeg ik grip op wat er in mijn hoofd speelde.” Tijdens de vaktherapie leerde ze om haar emoties en gedachten op een creatieve manier te verwerken. “Soms lukte het niet om iets onder woorden te brengen, maar zodra ik begon te tekenen of schilderen viel alles op zijn plek.” Door beelden en kleuren gaf ze vorm aan haar innerlijke worstelingen. “Mijn gedachten bleken niet alleen maar chaos, maar konden geordend, vormgegeven en uiteindelijk losgelaten worden.”

De kunst van het kiezen
Een van de meest bevrijdende inzichten kwam in de simpelste vorm: “Als je ergens ‘ja’ tegen zegt, zeg je ergens anders ‘nee’ tegen. Dat besef voelde als een openbaring. Nu maakt bewegen weer een vast deel uit van haar leven. “Vroeger was ik afhankelijk van een rollator. Nu loop ik elke dag anderhalve kilometer met mijn hond. Met zijn trouwe ogen kijkt hij me verwachtingsvol aan zodra ik mijn schoenen pak – geen excuses meer.” Het ritme van haar passen, de frisse lucht, de controle over haar ademhaling: stukje bij beetje krijgt Maya de regie over haar leven terug. “Twee keer per week train ik bij de fysiotherapeut bij mij in de buurt. Thuis zou ik sneller opgeven, maar daar in de praktijk voel ik me uitgedaagd. Dat werkt goed voor mij.”

Loslaten als grootste kracht
Waar Maya vroeger iedereen wilde helpen en alle problemen oploste, heeft ze bij Merem geleerd los te laten. “Ik dacht altijd dat ik alles recht moest strijken. Maar sommige kreukels mogen blijven zitten. Mijn kinderen zagen het verschil meteen toen ik na tien weken klinische revalidatie weer thuiskwam. Ze zeiden: ‘Mam, we zijn zo trots op je. Je hebt eindelijk ruimte voor jezelf gemaakt.’ Dat raakt me diep.”

Het mooiste moment tijdens de revalidatie? Dat vond plaats in het zwembad, terwijl Maya zich heerlijk ontspant in het zwembadwater. “Ik dreef in het warme water en voelde mijn longen zich volledig vullen met lucht. Voor het eerst in jaren. Dat was geen oefening meer, dat was pure vrijheid.” Daarna voelt ze zich lichter, alsof de last die ze al die tijd heeft gedragen even verdwenen is. “Het was alsof mijn lichaam me vertelde: je kunt dit.”

Een nieuwe toekomst ademen
Tegenwoordig werkt Maya als vrijwilliger bij een receptie. Of ze het aantal uren uitbreidt? “Misschien wel, misschien ook niet. Ik bepaal het nu zelf.” De controle die ze heeft teruggewonnen, koestert ze. Ze is niet langer een gevangene van haar aandoening, maar een zelfstandige, energieke vrouw die haar grenzen bewaakt en bewuste keuzes maakt.

Haar advies aan anderen? “Revalideren is hard werken en je krijgt enorm veel informatie. Haal hieruit wat bij jou past. Temporiseer, prioriteer en blijf trouw aan jezelf.” Lachend besluit ze: “Bij Merem hebben ze me niet alleen geholpen om weer te ademen, maar om weer te léven. Ik geniet iedere dag van alles wat ik weer kan doen. Daar ben ik elke dag dankbaar voor.”